presentatie in de Grote Kerk, Naarden
presentatie in de Grote Kerk, Naarden

Over het archief en de publicaties
Deze publicaties zijn samengesteld uit het archief van amateurfotografie dat ik afgelopen 13 jaar heb aangelegd. Veel van deze beelden (zo’n 55.000 dia’s) heb ik onderverdeeld in categorieën zoals: religie, kijken, alledaagse taferelen, fotograferende mensen, verboden foto’s, migratie, identiteit, etc.
In deze publicatie (nr 1) zijn de beelden met losse hand gegroepeerd rond het fenomeen grond en zwaartekracht.

De kwaliteit in de foto waar ik voor kies is vaak niet zo bedoeld door de maker. Zelden valt de bedoeling van de fotograaf samen met mijn fascinatie. Een foto -an sich- is al surrealistisch, maar juist in de niet-kunstfotografie toont dit zich het helderst. De relatie tussen de werkelijkheid en de amateurfotograaf is ongecompliceerd en ondubbelzinnig. Een ‘kunstfoto’ draagt juist altijd een dubbelzinnigheid in zich mee, als reflectie van de maker op de werkelijkheid of op het medium zelf. De amateur heeft geen concept, hem interesseert hooguit het object van zijn fotografiebezigheden. Zijn vrouw, zijn hond of dat berglandschap.
Ze vertellen over hoe we zien wanneer wij door de lens kijken en wie wij worden wanneer de camera op ons is gericht. Onbedoeld en ondubbelzinnig is een wereldbeeld vastgelegd van ongeveer de tweede helft van de vorige eeuw. Het analoge tijdperk van de amateur, met vaak onbedoelde successen.

We weten het, de grenzen tussen amateur- en professionele fotografie zijn aan het vervagen.
De amateurfotografie is geadopteerd in de professionele (kunst-)fotografie en is hierbinnen een volwaardig genre geworden.
Toch waarderen wij slechts een bepaald soort amateur. Op het moment dat de amateur de professional te veel nadert, wordt die amateur in de ban gedaan. Zoals gebeurt met de gedreven liefhebber, met geweldige fotoapparatuur, technisch vaak op goed niveau. Deze amateur is leergierig en zoekt de vaardigheden die meetbaar zijn. Hij trekt er met de camera op uit. Op zoek naar het fotogenieke, het bos bij zonsopgang, het mooie gebouw. Hij heeft een beeld in zijn hoofd, een beeld dat al eens is gemaakt door een andere fotograaf. Deze amateur kent dat beeld al, als foto. Hij herkent het en -heel menselijk- wil dat ook zo fotograferen. Veel beroepsfotografen zijn net zo menselijk. Op zoek naar wat ooit door pioniers fotogeniek is gemaakt en dat nogmaals fotograferen. Een foto gemaakt als herkenning en daarom mooi en vreselijk voorspelbaar.
Frido Troost (Concrete Matter) noemde deze soort fotografen de meest genegeerde groep fotografen aller tijden.

Daarom waarderen wij vooral de naïeveling, de authentieke buitenstaander; er moet immers voldoende onderscheid zijn om de amateur liefdevol te kunnen toe-eigenen.